ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՆ ԱՅՍՕՐ ԵՎ ԱՌԱՋԱՐԿՆԵՐ

  

   Թեզիսներ՝ կրթության համակարգի ներկա վիճակի մասին

1. Գիտելիքը ներկայացվում է որպես պատրաստի մոդելներ, ոչ թե որպես փորձով ստուգվող իրականություն։

2. Դպրոցը փոխանցում է սխեմաներ, ոչ թե կենդանի փորձ, ինչը խոչընդոտում է ինքնուրույն մտածողության ձևավորմանը։

3. Տերմինաբանությունը գերակայում է իրական դիտարկման նկատմամբ, հատկապես հումանիտար և բնագիտական առարկաներում։

4. Պատմությունը, աշխարհագրությունը, ֆիզիկան, կենսաբանությունը հաճախ ներկայացվում են որպես անառարկելի տեսություններ, որոնք սովորողը չի կարող անձամբ ստուգել։

5. Իրական փորձը առկա է միայն որոշ առարկաներում, ինչպիսիք են աշխատանքը, արվեստը, մարմնամարզությունը, բայց դրանք հաճախ մարգինալացված են։

6. Մարդը դուրս է գալիս դպրոցից՝ «Ինձ ասացին, ուրեմն այդպես է» մտածողությամբ, ոչ թե «Ես ինքս տեսա» համոզմամբ։

   Առաջարկ՝ կրթության հայության ապագան վերակառուցելու համար

1. Փորձառական կրթության առաջնահերթություն

• Առարկաները պետք է կառուցվեն ոչ միայն տեսության, այլ նաև փորձի վրա։

• Լաբորատոր աշխատանքները, դաշտային դիտարկումները, իրական նախագծերը պետք է դառնան ուսուցման հիմնական բաղադրիչ։

2. Ինքնուրույն մտածողության խրախուսում

• Ուսուցիչները պետք է ոչ թե միայն փոխանցեն գիտելիք, այլ նաև ուղղորդեն հարցեր տալու, կասկածելու, վերլուծելու։

• Դասավանդման մեջ պետք է ներառել «ինչպես մտածել», ոչ միայն «ինչ իմանալ»։

3. Արվեստի, աշխատանքի և մարմնամարզության վերարժևորում

• Այս առարկաները պետք է դիտարկվեն որպես կրթության հիմնասյուներ, քանի որ դրանք կապ ունեն անմիջական փորձի հետ։

• Դրանք զարգացնում են ինքնաճանաչումը, ստեղծարարությունը և ֆիզիկական առողջությունը։

4. Տեսությունների բազմազանություն և քննադատական մոտեցում

• Պատմության, կենսաբանության, հասարակագիտության դասավանդման մեջ պետք է ներկայացվեն տարբեր տեսանկյուններ։

• Սովորողը պետք է կարողանա հասկանալ, որ գիտելիքը հաճախ պայմանական է և ենթակա է վերանայման։

5. Տեխնոլոգիայի և ձեռնարկատիրության ինտեգրում

Սովորողներին պետք է տալ գործիքներ՝ իրենց գաղափարները կյանքի կոչելու համար։

• Նորարարական կրթական միջավայրերը պետք է խրախուսեն ստեղծել, ոչ թե միայն կրկնել։

   Եզրակացություն

Հայ կրթության ապագան վտանգված է, եթե այն շարունակի փոխանցել միայն համակարգի հարմար պատկերներ՝ առանց իրական փորձի։

Մեր մարտահրավերը ոչ միայն գիտելիքի փոխանցումն է, այլ՝ տեսնելու, զգալու, ստեղծելու և կասկածելու կարողության զարգացումը։

Միայն այդպես կարող ենք ունենալ սերունդ, որը ոչ թե պարզապես «գիտի», այլ «հասկանում է» և «արարում է»։